- Czym jest koncesja?
- Monopol i koncesja
- Wykonywanie działalności gospodarczej – do jakiej potrzebna jest koncesja?
- Do jakiego urzędu złożyć wniosek o koncesję.
- Udzielenie koncesji – procedura od a do z.
- Krótko o konsekwencjach prowadzenia działalności koncesjonowanej bez koncesji.
Koncesja w Polsce jest aktem administracyjnym i jako taki jest przyznawana dla określonej działalności gospodarczej. Wydaje ją właściwy organ koncesyjny. Koncesjonariusz to ten, komu koncesja została przyznana. Prawo do prowadzenia wybranych działalności gospodarczych, nadawane jest dopiero po uzyskaniu koncesji. Koncesjonowanie jest ważne w ramach bezpieczeństwa państwa lub obywateli albo w innym ważnym interesie publicznym. Poniżej krótka „wędrówka’ po koncesji, warunkach jej uzyskania i procesie ubiegania się o wykonywanie działalności gospodarczej określonej jako koncesjonowana.
Czym jest koncesja?
W najprostszych słowach koncesja to zezwolenie do prowadzenia działalności gospodarczej, która wpływa na działalność rządową i inną o nieproporcjonalnej wartości dla bezpieczeństwa ludności lub interesu publicznego.
Wydanie zezwolenia, które określamy jako koncesja jest stosunkowo prosta do uzyskania w trybie postępowania administracyjnego.
Obowiązek uzyskania koncesji dotyczy tej sfery, w której działalność gospodarcza nie może być wykonywana jako wolna (zwykły wpis do CEIDG lub KRS) lub po uzyskaniu zezwolenia albo wpisu do rejestru działalności regulowanej.
Wydanie koncesji określają przepisy prawa. Artykuł 37 ust. Ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców mówi, że „Wykonywanie działalności gospodarczej w dziedzinach mających szczególne znaczenie ze względu na bezpieczeństwo państwa lub obywateli albo inny ważny interes publiczny wymaga uzyskania koncesji wyłącznie, gdy działalność ta nie może być wykonywana jako wolna albo po uzyskaniu wpisu do rejestru działalności regulowanej albo zezwolenia. Koncesja jest najtrudniejszym do uzyskania pozwoleniem na prowadzenie działalności gospodarczej określonego rodzaju. Obejmuje ona takie przedsięwzięcia które mają szczególne znaczenie dla państwa, obywateli lub interesu publicznego.
Koncesji udziela się zazwyczaj w takich sferach gospodarczych, które wcześniej były zmonopolizowane. Mówiąc wprost, podmiot prywatny, w momencie przyznania mu koncesji otrzymuje uprawnienia niedostępne dla „zwykłego przedsiębiorcy”.
Monopol i koncesja.
Skąd w ogóle wziął się pomysł koncesji? Wybrane towary czy usługi na rynku Polskim, swego czasu przez wzgląd na ich znaczenie dla zbiorowych interesów, były dostarczane wyłącznie przez państwo. Czyli to państwo miało na nie monopol.
Został on przełamany wraz ze zmianami ustrojowymi, ale określone usługi i towary zostały objęte koncesją. Koncesja daje władzom możliwość wybierania dostawców tych towarów i usług.
O każdej działalności gospodarczej objętej koncesją możemy powiedzieć, że jest to działalność reglamentowana. Koncesjonariusz wykonuje wynikające z koncesji uprawnienia prowadzi określoną działalność gospodarczą i realizuje jednocześnie konkretnie i ściśle określone zadania publiczne.
Wykonywanie działalności gospodarczej – do jakiej potrzebna jest koncesja?
Zgodnie z powyższym, konieczność posiadania koncesji to podstawa wymagania wykonywania określonej działalności. Ubieganie się o koncesję dotyczy więc przede wszystkim przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą związaną z:
- materiałami wybuchowymi (np. produkcja technologii o przeznaczeniu wojskowym),
- prowadzeniem kasyna
- bronią i amunicją (np. produkcja i sprzedaż broni o przeznaczeniu policyjnym),
- paliwem i energią (np. stancje benzynowe i kopalnie),
- ochroną osób i mienia (np. biura ochrony osób i mienia);
- rozpowszechnianiem programów radiowych i telewizyjnych (np. stacje telewizyjne i radiowe);
- przewozami lotniczymi;
Do jakiego urzędu złożyć wniosek o koncesję.
Wniosek o udzielenie lub zmianę koncesji kieruje się do właściwego organu koncesyjnego, którym może być minister, wojewoda lub starosta. Dokładne informacje w kwestii zgłoszenia działalności gospodarczej objętej koncesją znajdziesz w przepisach regulujących i dotyczących odpowiedniego zakresu wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją.
Znajdują się tam również zasady, tryb udzielania koncesji, informacje o tym, że organ może odmówić zmiany koncesji, może ją zawiesić, cofnąć lub ograniczyć zakres zezwolenia. To wszystko różni się w zależności od rodzaju działalności koncesjonowanej.
Podaję odpowiednie urzędy dla odpowiednich działalności – w przypadku koncesji na:
- poszukiwanie, rozpoznawanie kopalin, wydobywania kopalin ze złóż, podziemnego bezzbiornikowego magazynowania substancji, podziemnego składowania odpadów lub dwutlenku węgla – wniosek przyjmuje minister właściwy, czyli w tym przypadku składamy go do ministra do spraw środowiska, wojewody lub starosty;
- wytwarzanie i obrót materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją, produktami o przeznaczeniu wojskowym i policyjnym – wniosek rozpatruje minister spraw wewnętrznych;
- działalność rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych – wniosek należy złożyć do Przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji;
- wytwarzanie, przetwarzanie, magazynowanie, transportowanie i sprzedaż paliw i energii – wniosek przyjmuje Prezes Urzędu Regulacji Energetyki;
- ochronę osób i mienia, czyli działalność tzw. agencji ochrony – wniosek należy złożyć do ministra właściwego do spraw wewnętrznych;
- przesyłanie dwutlenku węgla w celu jego podziemnego składowania – wniosek i decyzje wydaje minister właściwy do spraw środowiska;
- koncesja przewozów lotniczych – wniosek przyjmuje wówczas Prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego;
- prowadzenie kasyn gry – wniosek przyjmie minister właściwy do spraw finansów.
Organy, do których należy złożyć wniosek wydają również decyzję o przyznaniu koncesji lub odmowie udzielenia koncesji.
Udzielenie koncesji – procedura od a do z.
W zależności od tego, na jaką działalność przedsiębiorca wnioskuje o koncesję, wymagania będą różne. Dlatego w przypadku każdej koncesji niezbędne jest zapoznanie się z przepisami właściwymi dla właściwego sektora gospodarki. Procedura nie jest skomplikowana.
Przepisy dotyczą też organów wydających koncesję. Zgodnie z art. 38 p.p., organ koncesyjny musi zamieścić w Biuletynie Informacji Publicznej szczegółową informację o wszelkich warunkach uzyskania koncesji. Informacja musi się też znaleźć na stronie podmiotowej urzędu obsługującego organ. Od tego miejsca należy więc rozpocząć poszukiwania.
We wnioskach o koncesje kluczowe znaczenie mają też kryteria rzeczowe (reglamentowane i regulowane), które należy spełnić, aby uzyskać koncesję.
Niezwykle istotne w procesie starania się o koncesję jest, aby odpowiednio sformułować wniosek oraz skompletować wszystkie wymagane dokumenty i informacje. Tak przygotowany wniosek i załączniki należy złożyć do właściwego organu koncesyjnego.
Etapem ostatnim w tym procesie jest decyzja administracyjna organu koncesyjnego. Działa ona na zasadzie tzw. 'swobodnego uznania”. W rzeczywistości oznacza to, ze w procesie decyzji organ koncesyjny może odmówić udzielenia koncesji na wykonywanie działalności gospodarczej nawet wówczas, kiedy spełnione zostały wszystkie elementy formalne.
Krótko o konsekwencjach prowadzenia działalności koncesjonowanej bez koncesji.
Prowadzenie działalności koncesjonowanej bez ubiegania się i otrzymania koncesji jest bardzo surowo karane. Przykład, który wyjaśnia wszystko. Zgodnie z art. 57g ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 roku Prawo energetyczne, ten kto prowadzi działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania, magazynowania lub przeładunku, skraplania, regazyfikacji, przesyłania lub dystrybucji, obrotu paliwami ciekłymi, gazowymi lub energią, w tym obrotu paliwami ciekłymi z zagranicą, i nie ma koncesji podlega karze grzywny do 5 000 000 złotych lub karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5.